REHABILITACJA FUNKCJONALNA
* Kinezyterapia to leczenie ruchem. gimnastyka lecznicza lub ćwiczenia usprawniające.
Stosowanie metod kinezyterapii umożliwia uzyskanie maksymalnej poprawy utraconej funkcji.
Przeciwdziała wtórnym zmianom w układzie kostno-mięśniowym w postaci ograniczeń ruchu, zapobiega powikłaniom w układzie krążenia i oddychania, które mogą wynikać z długotrwałego unieruchomienia.
- Kinezyterapia najczęściej stosowana jest w schorzeniach i dysfunkcjach narządu ruchu, w zespołach bólowych kręgosłupa, po udarach mózgu, po zawale serca, w niektórych chorobach układu oddechowego, w chorobach reumatoidalnych, po zabiegach operacyjnych w jamie brzusznej, przed porodem. Kinezyterapia może być stosowana jako podstawowa i jedyna forma leczenia (np. w zachowawczym leczeniu wad postawy) lub jeżeli choroba wymaga leczenia operacyjnego, może być prowadzona zarówno w okresie przedoperacyjnym jak i po zabiegu. W większości, nawet drobnych urazów narządu ruchu, w których kinezyterapia nie jest podstawową formą leczenia, powinno się ją zastosować po zakończeniu leczenia podstawowego lub równolegle z nim. Kinezyterapię często łączy się z innymi formami leczenia w tym metodami fizjoterapii w celu zwiększenia efektu terapeutycznego.
W ramach zabiegów kinezyterapii oferujemy:
- ćwiczenia bierne,
- ćwiczenia czynno-bierne,
- ćwiczenia czynne,
- ćwiczenia izometryczne,
- ćwiczenia synergistyczne,
- ćwiczenia indywidualne
- metody kinezyterapeutyczne
ZASADY WYKONYWANIA ĆWICZEŃ LECZNICZYCH
- Opanowanie świadomego kontrolowanego zmniejszania nadmiernego napięcia mięśniowego (rozluźnianie mięsni).
- Ćwiczenia należy wykonywać w izolowanych pozycjach wyjściowych stwarzając warunki dla stabilizacji nie ćwiczonych stawów oraz zapewniających choremu poczucie wygody sprzyjające rozluźnieniu mięśni.
- W czasie wykonywania ćwiczeń konieczna jest stabilizacja odcinka bliższego ćwiczonego stawu, której celem jest wyeliminowanie współruchów w sąsiednich stawach. Stabilizację uzyskuje się poprzez dobór odpowiedniej pozycji wyjściowej, chwyt lub założenie pasa stabilizującego.
- Ruch powinien odbywać się płynnie wokół fizjologicznej osi stawu i we właściwej dla danego ruchu płaszczyźnie.
- Wszystkie ruchy w stawach powinny być wykonywane w pełnym zakresie (jeżeli jest to możliwe).
- Ćwiczenie prowadzi się w odpowiednim dla rodzaju ćwiczenia rytmie, uwzględniając fazę skurczu i rozkurczu mięśnia oraz przerwę przed następnym skurczem.
- Nasilenie ćwiczeń i obciążenia powinny być tak dobrane by nie powodowały odczynów zapalnych w stawach oraz nie prowadziły do nadmiernego zmęczenia osłabionych grup mięśniowych
- Pacjent może odczuwać niewielkie bóle pochodzenia mięśniowego lub związane z ruchem tylko w czasie trwania ćwiczeń lub do dwóch godzin po ćwiczeniach. Ćwiczenia nigdy nie powinny wywołać silnych bólów utrzymujących się przez wiele godzin lub dni.
- Ćwiczenia muszą być tak zorganizowane aby zapewnić choremu pełne bezpieczeństwo
SYSTEMATYKA KINEZYTERAPII
Kinezyterapia o działaniu miejscowym
- obejmuje wszystkie działania lecznicze i środki pomocnicze, które dotyczą narządu w
którym umiejscowione jest schorzenie
- zmierza do wytwarzania mechanizmów kompensacji miejscowej, szczególnie w sytuacjach
gdy nie ma możliwości osiągnięcia stanu poprzedzającego chorobę
- nie powinna angażować więcej niż 30% dynamicznych zespołów mięśniowych
- stałe wskaźniki fizjologiczne tj.: tętno, ciśnienie, rytm oddechowy nie powinny ulec zmianie
- nie oddziaływuje na wydolność ogólnoustrojową
- może być stosowana nawet u pacjentów w stanach ciężkich
- jest silnie związana z: fizykoterapią, farmakologią, balneologią czy masażem
do kinezyterapii o działaniu miejscowym zaliczamy następujące rodzaje ćwiczeń:
1. ćwiczenia bierne
2. ćwiczenia czynno-bierne
3. ćwiczenia samowspomagane
4. ćwiczenia czynne w odciążeniu
5. ćwiczenia czynne wolne
6. ćwiczenia czynne z oporem
7. ćwiczenia prowadzone
8. inne formy ćwiczeń i oddziaływań:
a) ćwiczenia redresyjne
b) wyciągi redresyjne
c) ćwiczenia synergistyczne
d) ćwiczenia oddechowe
e) ćwiczenia relaksacyjne
f) ćwiczenia czynności samoobsługowych
g) ćwiczenia w odciążeniu z oporem
h) ćwiczenia sterowane
i) pionizacja i nauka chodu
j) ćwiczenia manualne
Kinezyterapia o działaniu ogólnym
-opiera się na zdrowych, nie objętych procesem patologicznym częściach ciała
- jej zadaniem jest powrót co najmniej do stanu sprzed zachorowania, lub uzyskanie
kompensacyjnych przyrostów wszystkich składowych sprawności ogólnej co decyduje o
wynikach kinezyterapii
- chodzi o poprawę siły mięśniowej i wytrzymałości dzięki wysiłkom o charakterze ogólnym
- zajęcia prowadzi się grupowo w zespołach jednolitych pod względem jednostki chorobowej,
wydolności ogólnej, wieku i płci
Do kinezyterapii o działaniu ogólnym zaliczamy następujące rodzaje ćwiczeń:
1. ćwiczenia ogólnousprawniające / ogólnokondycyjne
2. ćwiczenia gimnstyki porannej
3. ćwiczenia w wodzie
4. sport inwalidów
Metody kinezyterapeutyczne
- dostosowanie dokładnie opracowanych schematów i postępowań oraz wzorców ruchowych do leczniczych potrzeb określonych jednostek chorobowych czy jednorodnych pod względem etiologii schorzeń
- u podstaw większości z tych metod leży poszukiwanie zależności między rozwojem struktur nerwowo-mięśniowych a ruchem
- ich zadaniem jest przeciwdziałać zmianom powstałym w obrębie ośrodkowego układu nerwowego, narządu ruchu lub w obu tych układach jednocześnie